Versnelde rechtszaken tegen krakers goedgekeurd – Huurderskrakers uitgesloten

Congres stemt in met snellere procedures voor woninginbraak, maar laat civiele huurzaken buiten beschouwing

Op 14 november heeft het Spaanse Congres van Afgevaardigden ingestemd met een wetswijziging die de afhandeling van illegale woningbezetting versnelt. De nieuwe Wet op de Rechtelijke Efficiëntie maakt het mogelijk om strafbare feiten zoals huisvredebreuk en woninginbraak via een snelrechtprocedure te behandelen. De doorlooptijd: maximaal 15 dagen.

Wat verandert er?

Bij arrestatie van de kraker moet binnen 72 uur een hoorzitting worden gepland. Als de zaak doorgaat naar een mondeling proces, moet dit binnen 15 dagen worden afgerond, met een uitspraak binnen 3 dagen daarna.

Doel van de maatregel: het ontlasten van woningbezitters en snellere herinname van onrechtmatig bezette woningen.

Kritiek op de wet: huurderskrakers uitgesloten

Hoewel deze wijziging voor veel huiseigenaren als een doorbraak wordt gezien, geldt de wet uitsluitend voor strafrechtelijke zaken (huisvredebreuk en inbraak).

Huurderskrakers – ook wel inquiokupas genoemd – vallen buiten de regeling. Dit zijn huurders die na betaling van de eerste maand huur en borg weigeren verdere betalingen te doen, maar in het pand blijven wonen. Juridisch vallen zij onder civiel recht, waardoor uitzetting maanden tot jaren kan duren.

“Voor deze gevallen zijn de procedures nog steeds traag, met een gemiddelde doorlooptijd van 18 tot 24 maanden,” aldus Jesús Manuel Martínez Caja, juridisch adviseur van AMADEI.

Complexe praktijk bij kwetsbare bewoners

Volgens José Ramón Zurdo, directeur van de Agencia Negociadora del Alquiler (ANA), wordt ontruiming vertraagd bij kwetsbare bezetters. In dergelijke gevallen moeten eerst de sociale diensten worden ingeschakeld, wat de snelheid van de procedure beperkt.

Oplossingen buiten de rechtbank om?

De Agencia Negociadora del Alquiler pleit voor administratieve hervormingen als aanvulling op de nieuwe wet. Eén van de voorstellen:

• Openbaar huurregister: Hiermee kunnen niet-geldige huurcontracten sneller worden geïdentificeerd

• Snelle ontruiming zonder rechterlijke tussenkomst bij niet-geregistreerde of valse contracten

Dit zou fraude en bezetting via nepovereenkomsten kunnen tegengaan.

Politieke verwarring en het vervolg in de Senaat

Een opvallend moment tijdens de stemming was de onbedoelde steun van Bildu, die later aangaf zich te hebben vergist. Ondanks dit voorbehoud is het voorstel goedgekeurd en gaat het nu naar de Senaat, waar een conservatieve meerderheid van de PP wijzigingen onwaarschijnlijk maakt.

Conclusie

De versnelling van rechtszaken tegen krakers is een stap vooruit, maar geen allesomvattende oplossing. De huidige wet sluit huurderskrakers uit en biedt onvoldoende bescherming tegen fraude via valse huurcontracten. Zonder aanvullende hervormingen – zoals administratieve tools en betere preventie – blijft het risico op langdurige bezettingen bestaan.